سکو بندی آزمایشگاه

ایزوگام و قیرگونی چیست ؟

عایق‌کاری رطوبتی یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت و نگهداری ساختمان‌هاست. نفوذ آب و رطوبت می‌تواند منجر به آسیب‌های ساختاری، رشد کپک، کاهش عمر مفید مصالح و حتی مشکلات سلامتی شود. در ایران، دو روش رایج برای این منظور ایزوگام و قیرگونی هستند. ایزوگام یک عایق مدرن بر پایه قیر اصلاح‌شده با پلیمرها است که سرعت نصب بالا و دوام خوبی دارد، در حالی که قیرگونی روش سنتی با لایه‌های قیر و گونی است که انعطاف‌پذیری بالایی در سطوح ناهموار ارائه می‌دهد. این مقاله به صورت عمیق به بررسی این دو روش می‌پردازد، از تاریخچه و مواد تشکیل‌دهنده تا مقایسه، نصب، نگهداری و نکات اقتصادی. اگر به دنبال انتخاب بهترین عایق رطوبتی برای پشت‌بام، دیوارها یا استخر هستید، این راهنما کمک‌کننده خواهد بود.

ایزوگام چیست؟ تاریخچه، مواد و انواع

ایزوگام (Isogam) یک عایق رطوبتی پیش‌ساخته است که از دهه ۱۹۷۰ میلادی در ایران رواج یافت. این محصول از ترکیب قیر صنعتی با مواد پلیمری مانند پلی‌استر و فایبرگلاس ساخته می‌شود و به صورت رول‌های آماده عرضه می‌گردد. ایزوگام جایگزین مدرنی برای روش‌های سنتی مانند قیرگونی است و با استفاده از حرارت (تورچینگ) نصب می‌شود.

مواد تشکیل‌دهنده ایزوگام

• لایه اصلی: قیر اکسیدشده یا قیر اصلاح‌شده با پلیمرهای SBS (استایرن-بوتادین-استایرن) یا APP (آتاکتیک پلی‌پروپیلن) برای افزایش انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر UV.
• لایه‌های تقویتی: تیشو (فایبرگلاس) و پلی‌استر برای استحکام مکانیکی.
• روکش خارجی: فویل آلومینیومی، شن ریز یا بدون روکش برای محافظت از نور خورشید و زیبایی.
• ضخامت استاندارد: معمولاً ۳ تا ۵ میلی‌متر، با وزن حدود ۴۰ کیلوگرم در هر رول ۱۰ متری.

انواع ایزوگام

ایزوگام بر اساس لایه‌ها و کاربردها دسته‌بندی می‌شود:

• ایزوگام تک‌لایه: اقتصادی برای سطوح صاف مانند پشت‌بام‌های کوچک.
• ایزوگام دو‌لایه: مقاوم‌تر برای مناطق پربارش یا سطوح ناهموار.
• ایزوگام فویل‌دار: با روکش آلومینیومی برای بازتاب نور خورشید و کاهش گرما (مناسب مناطق گرمسیری).
• ایزوگام بدون فویل: برای دیوارها یا سطوح داخلی.
• ایزوگام پلیمری پیشرفته: با افزودنی‌های نانو برای مقاومت بیشتر در برابر ترک‌خوردگی.

انتخاب نوع ایزوگام به عوامل مانند آب‌وهوا، شیب سطح و بودجه بستگی دارد. برای مثال، در شمال ایران با بارندگی بالا، ایزوگام دو‌لایه پلیمری توصیه می‌شود.

قیرگونی چیست؟ تاریخچه، مواد و روش سنتی

قیرگونی (Qirgoni) یکی از قدیمی‌ترین روش‌های عایق رطوبتی در جهان است که ریشه در تمدن‌های باستانی مانند ایران باستان دارد. این روش شامل لایه‌بندی قیر مذاب با گونی (چتایی یا کنفی) است و هنوز در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود، به ویژه در سطوح پیچیده یا تعمیرات محلی.

مواد تشکیل‌دهنده قیرگونی

• قیر: قیر طبیعی یا صنعتی (۶۰/۷۰ یا ۸۵/۲۵) که با حرارت ذوب می‌شود.
• گونی: لایه‌های چتایی (از جنس کنف یا جوت) برای تقویت و جلوگیری از ترک‌خوردگی.
• افزودنی‌ها: گاهی ماسه یا پرایمر برای چسبندگی بهتر.
• لایه‌های اضافی: در قیرگونی دو‌لایه یا سه‌لایه، تعداد لایه‌های گونی افزایش می‌یابد.

مزایای قیرگونی سنتی

قیرگونی انعطاف‌پذیر است و می‌تواند سطوح ناهموار مانند دیوارهای قدیمی یا پشت‌بام‌های شیب‌دار را پوشش دهد. این روش ارزان‌تر از ایزوگام در مقیاس کوچک است و تعمیر آن آسان‌تر. با این حال، نیاز به مهارت بالا و زمان بیشتر دارد.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی: مزایا، معایب و انتخاب مناسب

برای انتخاب بین ایزوگام و قیرگونی، باید عوامل مختلفی را بررسی کرد. در ادامه، جدول مقایسه‌ای ارائه شده است:

مزایای ایزوگام

• نصب سریع و تمیز.
• مقاومت بالا در برابر نفوذ آب و تغییرات دمایی.
• سبک‌تر و حمل آسان‌تر.

معایب ایزوگام

• هزینه اولیه بالاتر.
• حساس به حرارت نادرست در نصب (ممکن است حباب ایجاد شود).
• تعمیر دشوارتر در سطوح کوچک.

مزایای قیرگونی

• ارزان و در دسترس.
• انطباق‌پذیری با سطوح نامنظم.
• تعمیر آسان با مواد محلی.

معایب قیرگونی

• زمان‌بر و کثیف‌کاری بیشتر.
• عمر کوتاه‌تر در برابر UV و ترک‌خوردگی.
• نیاز به نیروی ماهر برای جلوگیری از نشتی.

در نهایت، ایزوگام برای پروژه‌های بزرگ و مدرن مناسب‌تر است، در حالی که قیرگونی برای تعمیرات سنتی یا بودجه محدود ایده‌آل است.

روش نصب ایزوگام و قیرگونی گام‌به‌گام

نصب ایزوگام

1. آماده‌سازی سطح: تمیز کردن، پر کردن ترک‌ها با سیمان و اعمال پرایمر.
2. برش رول‌ها: اندازه‌گیری و برش ایزوگام به اندازه سطح.
3. حرارت‌دهی: استفاده از تورچ برای ذوب لایه زیرین و چسباندن.
4. هم‌پوشانی: حداقل ۱۰ سانتی‌متر هم‌پوشانی بین رول‌ها.
5. آب‌بندی لبه‌ها: استفاده از ماستیک برای جلوگیری از نفوذ.
6. تست نهایی: بررسی با آب یا دستگاه‌های تشخیص نشتی.

نصب قیرگونی

1. آماده‌سازی: تمیز کردن و اعمال لایه پرایمر قیری.
2. ذوب قیر: حرارت قیر تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد.
3. لایه اول: پخش قیر و قرار دادن گونی.
4. لایه‌های بعدی: تکرار برای دو یا سه لایه.
5. لایه محافظ: افزودن ماسه یا آسفالت برای دوام.
6. خشک شدن: حداقل ۲۴ ساعت قبل از استفاده.

نکته ایمنی: همیشه از تجهیزات حفاظتی مانند ماسک و دستکش استفاده کنید.

کاربردهای ایزوگام و قیرگونی در ساختمان

• پشت‌بام: ایزوگام فویل‌دار برای کاهش گرما.
• دیوارها و پی ساختمان: قیرگونی برای سطوح مرطوب.
• استخر و مخازن آب: ایزوگام پلیمری مقاوم به کلر.
• حمام و سرویس بهداشتی: هر دو روش برای جلوگیری از نم.
• سایر: تونل‌ها، پل‌ها و پارکینگ‌ها.

نکات نگهداری، تعمیر و افزایش دوام

نگهداری منظم کلید دوام عایق رطوبتی است:

• بازرسی سالانه: بررسی ترک، حباب یا نشتی.
• تمیزکاری: شستشو با آب ملایم بدون مواد شیمیایی قوی.
• تعمیر: برای ایزوگام، پچینگ با رول جدید؛ برای قیرگونی، لایه قیر اضافی.
• پیشگیری: نصب لایه محافظ مانند سیمان یا کاشی روی عایق.